Osobowość narcystyczna bywa ogromnym problemem w relacjach międzyludzkich, szczególnie jeśli chodzi o poważny związek. Nie każdy narcyz zachowuje się destrukcyjnie, jednak większość osób o tego rodzaju zaburzeniach to dosyć ryzykowne obiekty lokowania uczuć, które jednak w znacznej mierze są bardzo dla nas pociągające. Szczególnie uwielbiamy narcyzów, kiedy sami jesteśmy empatami i wykazujemy nieco więcej zrozumienia dla innych, niż narcyzi.
Jeśli byłeś lub byłaś w związku z osobą o osobowości narcystycznej, z pewnością doskonale wiesz, jak trudne jest w takiej relacji rozmawianie o uczuciach czy wręcz poprawne funkcjonowanie. Partnerka narcyza bardzo często narzeka na brak empatii z jego strony oraz narzędziowe wykorzystywanie. Nic zatem dziwnego, że w takiej sytuacji zadaje się mnóstwo pytań: czy narcyz potrafi kochać? Czy narcyz tęskni? Czy narcyz wraca? Jak rozgryźć zachowanie narcyza po zerwaniu? Jak rozpoznać toksyczny związek z narcyzem?
Narcystyczne zaburzenie osobowości – cechy i zachowanie narcyza
Należy zacząć od tego, że narcyzi są wśród nas — stosunkowo spory odsetek społeczeństwa to właśnie osoby z tego rodzaju zaburzeniami. Czasami widać to na pierwszy rzut wprawionego oka, jednak z reguły narcyzi doskonale się ukrywają, a ich najgorsze cechy czy szantaż emocjonalny wychodzą na światło dzienne dopiero po jakimś czasie trwania angażującej relacji.
Warto wiedzieć, w jaki sposób funkcjonują osoby z tymi zaburzeniami i na co należy zwracać uwagę, kiedy chcemy wykryć, czy ktoś jest narcyzem.
Przede wszystkim narcyzi bardzo dbają o swój wizerunek — oczywiście nie wszyscy, ale jest to dość powszechna reguła. Takie osoby zwykle starannie dobierają swój ubiór oraz są przewrażliwieni na punkcie swojego wyglądu. Muszą być czyści i prezentować się nienagannie. Nie są to jednak jedyne elementy ich wizerunku, do których przykładają dużą wagę.
Narcyzi zwracają uwagę również na to, aby otaczać się odpowiednimi osobami. Wielu z nich dzieli ludzi na tych lepszych i gorszych. Lepsi, czyli tacy, którzy wnoszą jakąś wartość do ich życia oraz wpływają na wizerunek, bo są na przykład doceniani, znani i lubiani.
Gorsi ludzie z kolei są według narcyzów nudni i zupełnie niepotrzebni. Należy tu odnotować, że wielu narcyzów traktuje ludzi bardzo instrumentalnie i wyłącznie w kontekście swoich korzyści.
Nie oznacza to, że nie potrzebują oni ludzi. Potrzebują, ale w zupełnie inny sposób, niż reszta społeczeństwa. Narcyzi potrzebują ludzi, by w pewien sposób na nich żerować i wyciągać od nich to, czego potrzebują.
Chodzi tu głównie o uwagę i atencję, ale również prestiż, a nawet korzyści materialne czy emocjonalne. Łechtanie ego również jest często celem, do którego dążą narcyzi, dobierając niektóre osoby do swojego towarzystwa czy też związku emocjonalnego.
Czy narcyz potrafi kochać?
Czy narcyz potrafi kochać, a jego osobowość pozwala na okazywanie jakichkolwiek emocji? To pytanie pojawia się bardzo często, chociażby na różnych forach internetowych, jednak odpowiedź nie jest zbyt łatwa.
Wszystko dlatego, że zaburzeń narcystycznych istnieje naprawdę wiele spektrów i w różnym natężeniu mogą one wpływać na funkcjonowanie danej osoby w relacji czy w ogóle w trakcie codzienności. Niektórzy narcyzi potrzebują być nieustannie w centrum zainteresowania, inni zaś dużo lepiej radzą sobie sami ze sobą przez większość czasu.
Podobnie jest z kwestią tego, co czuje narcyz. Relacje z osobą narcystyczną są bardzo utrudnione dla normalnych osób, ponieważ bardzo często ich emocjonalność jest skrajnie inaczej rozwinięta niż u na przykład wspomnianych wcześniej empatów.
Trudno zatem mówić, czy prawdziwa miłość jest możliwa w tym konkretnym przypadku. Pamiętaj, że osoba narcystyczna często zupełnie inaczej postrzega wszelkie uczucia i emocje. Osoby z zaburzeniami narcystycznymi bardzo często nie odczuwają uczuć tak samo, a wiedzę na ich temat biorą z rozmów z innymi ludźmi czy nawet popkultury, między innymi książek i filmów.
Czasami narcyz może sprawiać wrażenie, że ktoś jest dla niego o wiele ważniejszy niż jego ego. Łechce Twoje poczucie własnej wartości i doskonale manipuluje w taki sposób, żebyś czuł lub czuła się o wiele ważniejszy lub ważniejsza dla niego, niż naprawdę jesteś. Wszystko dlatego, że narcyzi to wybitni kłamcy i manipulanci, a przynajmniej znacznie większość nich.
Manipulacje narcyzów — na co trzeba uważać?
Trudno oczywiście każdy przypadek rozpatrywać identycznie, niemniej jednak warto wiedzieć, że wiele schematów osób narcystycznych regularnie się powtarza. Przede wszystkim trzeba zdawać sobie sprawę, że jednostki te bardzo często nie mają wyrzutów sumienia lub odczuwają je w bardzo miałki, zupełnie nienaturalny dla większości osób sposób.
W związku z tym nie mają większych problemów z manipulacją lub regularnym okłamywaniem osób, które się do nich zbliżają ze wzajemnością. Narcyzi działają w bardzo sprytny sposób, wchodząc w związek: angażują drugą osobę tak mocno, jak tylko się da.
Oznacza to, że bardzo intensywnie zaczynają wyrażać zainteresowanie drugą osobą, które bardzo często przeradza się w poważne wyznania miłosne. Najczęściej w związkach z narcyzami to właśnie oni pierwsi mówią, że kochają drugą osobę.
Starają się również zapewnić ją, że jest najważniejsza i że chcą się o nią bardzo troszczyć. Tego rodzaju deklaracji pada zwykle bardzo dużo i to na pierwszym etapie relacji romantycznej.
Dlaczego narcyzi tak robią? Przede wszystkim dlatego, żeby zaangażować drugą osobę. Jaki jest w tym sens? Bo osoby o zaburzeniach narcystycznych w związku bardzo potrzebują drugiej osoby i panicznie boją się niekiedy odrzucenia. Nie oznacza to, że potrzebują tej konkretnej dziewczyny lub chłopaka, bo ewentualną pustkę mogą sobie bardzo łatwo zastąpić kimś innym.
W relacjach międzyludzkich, szczególnie romantycznych, narcyz potrzebuje przede wszystkim pewnego rodzaju przestrzeni, którą wytwarza ta druga osoba. Mowa tutaj o przestrzeni do mówienia, szczególnie o sobie, ale również po prostu bycia sobą.
Równie ważne dla narcyza jest oczywiście docenianie go — w ten sposób buduje sobie samoocenę i jest w tych kwestiach niejako pasożytem wobec drugiej połówki. Narcyz cierpi na nieustanną potrzebę bycia w centrum uwagi, a przy tym boi się porzucenia, bo zdaje sobie sprawę, że będzie musiał budować relację i walczyć o tę wspomnianą wcześniej przestrzeń na nowo, niemalże od zera, z kimś innym.
Osoba z zaburzeniami narcystycznymi angażuje zatem do granic możliwości, dzięki czemu przy okazji jej samoocena się reguluje. Jeśli jednak dochodzi do tego, że przestajesz dawać takiej osobie odpowiednio dużo uwagi, docenienia czy troski, to istnieje szansa, że wszystko chyli się ku zakończeniu związku. Z narcyzem jest tak, że musi mu być przede wszystkim w miarę możliwości jak najwygodniej.
Czy narcyz tęskni po zerwaniu? Zachowanie narcyza po rozstaniu
Związki z osobami z zaburzeniami narcystycznymi bardzo często kończą się, kiedy ich partner lub partnerka orientuje się w sprawie prawdziwej natury narcyza. Przeżycie zerwania jest z reguły o wiele, wiele trudniejsze dla empaty niż osoby narcystycznej. Istnieją różne fazy po rozstaniu, które również mają wpływ na to, czy konkretna osoba tęskni po rozstaniu.
W związku z tym można podejrzewać, że narcyz nieszczególnie tęskni po rozstaniu, bo przecież nawet w trakcie związku niewiele czuje, a jego emocjonalność jest w znacznej mierze ograniczona.
Kwestia ta jest jednak nieco bardziej skomplikowana, niż by można było przypuszczać. Jak już wspomnieliśmy, osoby o zaburzeniach narcystycznych charakteryzują się różnymi spektrami tej przypadłości, więc kolokwialnie rzecz ujmując, narcyz narcyzowi jest nierówny. Jeśli mowa jednak o książkowym przykładzie narcyzmu, tęsknota po zerwaniu jest uwarunkowana kilkoma kwestiami.
Narcyz tęskni po zerwaniu, kiedy w trakcie związku czuł się komfortowo i bezpiecznie. Oznacza to, że musiał dostawać należytą porcję uwagi oraz druga osoba musiała go nad wyraz doceniać. Z reguły, kiedy facet zaczyna tęsknić, często dzieli się tą informacją ze swoją partnerką, jednak w przypadku mężczyzny o skłonnościach narcystycznych nie jest to takie proste.
Dobrze jest również, kiedy partnerka lub partner osoby z zaburzeniami narcystycznymi zapewnia mu niejako prestiż, a więc wpływa na jego wizerunek w oczach innych, oczywiście w sposób pozytywny.
Druga połówka w takiej relacji odpowiada jednak przede wszystkim za stworzenie pewnej przestrzeni, w której narcyz czuje się sobą, czuje się doceniany i funkcjonuje w miarę możliwości w zgodzie ze sobą.
Czy jednak narcyz tęskni za tą konkretną osobą? Bywa tak bardzo rzadko. Najczęściej deklaracje, że dana osoba jest dla narcyza bardzo ważna albo że jest przez niego kochana, jest sztuczna i nieprawdziwa, a narcyz docenia samą relację, nie zaś osobę, z którą tę relację tworzy.
Z tego względu owszem, narcyz może tęsknić, nawet taki książkowy i nieuczęszczający na terapię — ale nie za tobą, a za przestrzenią, którą mu lub jej dajesz. I jest to smutna prawda, jednak mało prawdopodobne jest, żeby takiemu książkowemu narcyzowi naprawdę na tobie zależało.
Związki z narcyzami są przeżyciami naprawdę trudnymi, a przy tym intensywnymi. Mnóstwo jest tam fajerwerków, upadków i wzlotów. Może być toksycznie, ale nigdy nie jest nudno. Narcyzi są bowiem osobami dynamicznymi, którzy umieją manipulować i wpływać na najskrytsze nawet emocje.
Przed wejściem w taką relację musisz dokładnie wszystko przeanalizować, a najlepiej również przeczytać jak najwięcej na temat narcyzmu. Istotna jest również rozmowa z narcyzem i danie mu do zrozumienia, że świetnie zdajesz sobie sprawę z jego zaburzeń. W ten sposób być może w miarę swoich możliwości nieco uchronisz się przed ewentualnymi krzywdami na psychice czy rozczarowaniami miłosnymi.
Czy narcyz wraca po rozstaniu?
Istnieje możliwość, że narcyz wróci po rozstaniu. Jednak wszystko zależy od tego, jakie są jego intencje i jak wyglądała sytuacja, w której doszło do rozstania. Może to być trudne do określenia, ale ważne jest, aby zrozumieć intencje narcyza i zastanowić się, dlaczego chce wrócić. Jeśli narcyz chce wrócić tylko po to, aby poczuć się ważnym i udowodnić swoją wyższość, to może nie być to dobry pomysł. Jednak jeśli narcyz szczerze chce naprawić swoje błędy i pracować nad swoimi relacjami, może to być dobra decyzja dla obu stron. Ważne jest, aby porozmawiać i upewnić się, że narcyz jest gotów zmienić swoje zachowanie i zbudować zdrowe relacje.
Po jakim czasie narcyz wraca?
Nie ma konkretnej liczby dni czy miesięcy po jakim czasie narcyz wraca po rozstaniu, ponieważ ich zachowanie zależy od indywidualnych potrzeb i sytuacji. Często jednak wracają, gdy czują się zagrożeni utratą kontroli nad byłą ofiarą lub gdy potrzebują uwagi i podziwu. Może to nastąpić po kilku tygodniach, miesiącach, a nawet latach od rozstania. Warto jednak pamiętać, że powrót narcyza nie świadczy o szczerej chęci poprawy relacji, ale raczej o dążeniu do manipulacji i ponownego przejęcia kontroli.
Podsumowanie
Podsumowując, można stwierdzić, że narcyz może tęsknić po rozstaniu, jednakże nie ma to nic wspólnego z miłością do drugiej osoby. Jest to bardziej skutek doceniania przestrzeni, jaką osoba bez zaburzeń narcystycznych stworzyła dla narcyza. Dlatego też przed zaangażowaniem się w związek z narcyzem warto przemyśleć dokładnie wszystkie konsekwencje oraz poznać jak najwięcej informacji na temat narcyzmu. Niech to będzie naszym odpowiedzialnym przypomnieniem, że nie należy lekceważyć siły narcyzmu ani tego, jak bardzo może zaszkodzić.
Źródła i dalsza lektura:
- https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=112133
- https://www.researchgate.net/profile/Piotr-Szczukiewicz/publication/322696984_Narcyzm_w_diagnozie_i_terapii_psychologicznej/links/5a69ab754585154d15444680/Narcyzm-w-diagnozie-i-terapii-psychologicznej.pdf
- https://www.academia.edu/download/50655549/rec._Dwa_oblicza_narcyzmu.pdf
- https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/222681
- https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/189096
0 komentarzy